Hoe (on)gezond is jouw leiderschap? Een frisse blik op de wetenschap achter leiderschap en welzijn

Je hebt het vast al vaak gehoord: goed leiderschap is cruciaal voor het welzijn van medewerkers. Maar wat betekent dat eigenlijk echt? En nog belangrijker: hoe stevig is het wetenschappelijk bewijs dat deze link onderbouwt? In dit artikel nemen we je mee in een frisse en kritische kijk op de relatie tussen leiderschap en welzijn. Geen simpele slogans, maar een eerlijke blik op de feiten — én de valkuilen.

💡 Waarom dit ertoe doet

In een tijd waarin burn-out en stressklachten hoog zijn, richten veel organisaties zich op leiderschapstrainingen om het welzijn van medewerkers te verbeteren. Logisch, toch? Maar... hoe weten we eigenlijk zeker dat leiderschap daadwerkelijk zó’n grote invloed heeft op welzijn? Wetenschappelijk onderzoek toont weliswaar sterke correlaties, maar de vraag is: hoe betrouwbaar zijn die correlaties écht?

🔍 Wat weten we uit de wetenschap?

Een van de populairste leiderschapsstijlen in onderzoek is het transformationeel leiderschap. Leiders die inspireren, coachen, autonomie geven. Klinkt geweldig — en in veel studies zie je ook dat dit soort leiderschap geassocieerd wordt met meer bevlogenheid, tevredenheid en minder stress.

Maar er zijn kanttekeningen:

• Veel studies gebruiken vragenlijsten, waarbij medewerkers zélf invullen hoe goed hun leidinggevende is én hoe zij zich voelen. Dat is handig, maar ook riskant: deze methode zit vol met mogelijke vertekeningen.

• Denk aan sociale wenselijkheid (mensen geven het ‘gewenste’ antwoord) en attributiebias (we schrijven onze stress sneller toe aan “een slechte manager” dan aan werkdruk of thuisproblemen).

• Ook zijn veel onderzoeken cross-sectioneel: één momentopname. Daarmee kun je eigenlijk geen oorzaak-gevolg vaststellen.

⚠️ De rol van de leider is belangrijk, maar niet allesbepalend

Het is verleidelijk om te denken: “We investeren in leiderschap, en dan komt het welzijn vanzelf wel goed.” Maar dat is te kort door de bocht. Welzijn is een samenspel van factoren: werkdruk, privé, teamdynamiek, autonomie, organisatiecultuur..... én ja, ook de leider.